Inloggen
Inloggen

Linux-toetsencombinaties: de beste sneltoetsen voor gebruikers

Linux-toetsencombinaties: de beste sneltoetsen voor gebruikers
Hostman Team
Technical writer
Debian-systeem
28.10.2025
Reading time: 5 min

Toetsencombinaties in Linux zijn een handig hulpmiddel om efficiënter te werken. In plaats van met de muis door menu’s te navigeren, kun je vaak met een paar toetsaanslagen hetzelfde resultaat veel sneller bereiken.

Linux-besturingssystemen ondersteunen een breed scala aan sneltoetsen. Houd er rekening mee dat elke distributie eigen combinaties kan hebben die mogelijk niet op andere systemen werken. Dat is echter eenvoudig aan te passen – gebruikers kunnen nieuwe sneltoetsen toevoegen of bestaande aanpassen in de systeeminstellingen.

In dit artikel behandelen we universele toetscombinaties die in de meeste desktopomgevingen werken. De nadruk ligt op sneltoetsen voor het terminalvenster.

Basis Linux-sneltoetsen

Laten we beginnen met de algemene combinaties die dagelijkse handelingen versnellen.

Veel van deze sneltoetsen gebruiken de Super-toets, die overeenkomt met de Windows-toets in Windows of de Cmd-toets in macOS. Bijvoorbeeld: Super + Spatie om toetsenbordindelingen te wisselen is vergelijkbaar met Windows + Spatie of Cmd + Spatie.

Belangrijke combinaties:

  • Alt + Tab of Super + Tab – Wisselt tussen vensters (zoals in Windows).

  • Super + Spatie – Wisselt tussen meerdere toetsenbordindelingen.

  • Super + A – Opent het toepassingsmenu (meestal linksonder).

  • F2 – Hernoemt bestanden. Selecteer een bestand, druk op F2 en voer een nieuwe naam in.

  • Ctrl + Alt + T – Opent een terminalvenster (een van de belangrijkste Linux-sneltoetsen).

  • Alt + F2 – Opent een opdrachtvenster in het midden van het scherm om programma’s te starten.

  • Super + D – Minimaliseert alle vensters en toont het bureaublad.

  • Ctrl + Alt + Del – Toont een venster met “Annuleren” of “Afmelden”. Als je niets kiest, wordt na 60 seconden automatisch afgemeld.

Deze combinaties helpen elke gebruiker om productiever te werken in Linux. Laten we nu de meer geavanceerde terminal-sneltoetsen bekijken.

Linux-terminal sneltoetsen

De terminal is het belangrijkste hulpmiddel om met de Linux-shell te communiceren. De volgende combinaties helpen je sneller en efficiënter te werken.

Beheer van terminalvensters

Gebruik deze sneltoetsen om tabs en vensters snel te openen, te wisselen of te sluiten:

  • Ctrl + Shift + Q – Sluit het volledige terminalvenster.

  • Ctrl + Shift + T – Opent een nieuwe terminaltab.

  • Ctrl + Shift + W – Sluit de huidige tab (of het venster als er slechts één tab is).

  • Ctrl + Shift + D – Scheidt de huidige tab af naar een nieuw venster.

  • Ctrl + PgUp / PgDown – Wisselt tussen tabs (vorige/volgende).

Cursornavigatie binnen een regel

Omdat Linux-gebruikers vooral met het toetsenbord werken, besparen deze sneltoetsen tijd bij het navigeren door commando’s:

  • Ctrl + A (of Home) – Verplaatst de cursor naar het begin van de regel.

  • Ctrl + E (of End) – Verplaatst de cursor naar het einde van de regel.

  • Ctrl + X, X – Wisselt tussen het begin van de regel en de oorspronkelijke positie.

  • Ctrl + → / ← of Alt + F / B – Verplaatst de cursor één woord vooruit of achteruit.

Invoer en bewerking

Naast cursorbewegingen versnellen deze sneltoetsen het bewerken van commando’s:

  • Tab – Autovoltooiing van commando’s of paden.
    Eén keer drukken voltooit automatisch, twee keer drukken toont alle opties.

  • Ctrl + T – Verwisselt de laatste twee tekens voor de cursor.

  • Alt + T – Verwisselt de laatste twee woorden voor de cursor.

  • Alt + Backspace – Verwijdert het woord vóór de cursor.

  • Alt + D – Verwijdert alles na de cursor tot het volgende spatie.

  • Alt + U / Alt + L – Zet tekst rechts van de cursor om naar hoofdletters of kleine letters.

Klembordbewerkingen

Gebruik deze toetsen om tekst te knippen, kopiëren en plakken in de terminal:

  • Ctrl + W – Verwijdert het woord vóór de cursor.

  • Ctrl + U – Verwijdert alles van de cursor tot het begin van de regel.

  • Ctrl + K – Verwijdert alles van de cursor tot het einde van de regel.

  • Ctrl + Y – Plakt de laatst verwijderde tekst weer in.

Geschiedenis van opdrachten

Met deze combinaties kun je door de commandohistorie navigeren en eerder gebruikte opdrachten snel terughalen.

Om de lijst met uitgevoerde commando’s te zien:

history

Andere nuttige combinaties:

  • Ctrl + R – Zoekt naar eerder gebruikte commando’s.
    Druk op Enter om uit te voeren of op Esc om te annuleren.

  • Ctrl + O – Voert het gevonden commando uit.

  • Alt + < – Gaat naar het eerste commando in de geschiedenis.

Scherm- en procesbeheer

Deze combinaties regelen de uitvoer van de terminal en het gedrag van actieve processen:

  • Ctrl + C – Onderbreekt het actieve proces onmiddellijk (SIGINT-signaal).

  • Ctrl + D – Sluit de terminal (alternatief voor exit).

  • Ctrl + Z – Pauzeert het actieve proces en stuurt het naar de achtergrond.
    Gebruik fg om het terug te brengen, of jobs om achtergrondprocessen te zien.

  • Ctrl + L – Maakt het terminalscherm leeg (alternatief voor clear).

  • Ctrl + S / Ctrl + Q – Pauzeert (S) of hervat (Q) de uitvoer van het scherm. Handig om informatie tijdelijk te bekijken of te kopiëren.

Nieuwe sneltoetsen toevoegen of aanpassen

In sommige Linux-distributies werken bepaalde sneltoetsen niet of ontbreken ze.
Elke omgeving heeft een eigen standaardlijst, maar je kunt deze naar wens aanpassen.

Zo doe je dat:

  1. Druk op Super + A om het toepassingsmenu te openen.

  2. Zoek en open Instellingen.

  3. Ga naar het tabblad Apparaten → Toetsenbord.

  4. Rechts zie je de lijst met standaard sneltoetsen.

  5. Klik op een opdracht om deze te wijzigen of een nieuwe combinatie toe te wijzen.

  6. Klik op het ‘+’ onderaan om een aangepaste sneltoets toe te voegen.
    Vul de naam, de opdracht en de gewenste toetsencombinatie in.

Conclusie

Dit artikel heeft de belangrijkste Linux-sneltoetsen behandeld die het werk van gebruikers versnellen en vereenvoudigen. Dit is uiteraard geen volledige lijst – er bestaan nog veel meer combinaties voor verschillende Linux-distributies.

Met deze sneltoetsen kun je je dagelijkse taken in Linux aanzienlijk efficiënter uitvoeren en de productiviteit in het terminalvenster verhogen.

Debian-systeem
28.10.2025
Reading time: 5 min

Vergelijkbaar

Debian-systeem

Een poort openen op Linux

Het openen van poorten in Linux is een essentiële taak die bepaalde diensten of applicaties in staat stelt om gegevens via het netwerk uit te wisselen. Poorten fungeren als communicatiekanalen, waarbij ze toegang bieden tot geautoriseerde services en ongeautoriseerde verbindingen blokkeren. Een correcte poortbeheer zorgt voor veiligheid, stabiele werking en betrouwbare prestaties van het systeem. Wat zijn poorten en wat is hun functie? Poorten zijn logische eindpunten van netwerkcommunicatie waar apparaten informatie kunnen verzenden en ontvangen. Enkele voorbeelden: HTTP gebruikt poort 80 HTTPS gebruikt poort 443 SSH gebruikt poort 22 Een open poort betekent dat een service actief luistert naar inkomend verkeer via die poort. Een gesloten poort blokkeert daarentegen alle communicatie. Een goed beheer van open poorten is cruciaal voor beschikbaarheid en netwerkbeveiliging in Linux. Controleren welke poorten open zijn Voordat je een nieuwe poort opent, is het verstandig eerst te controleren welke poorten al actief zijn. Er zijn verschillende Linux-commando’s die je hiervoor kunt gebruiken. Met netstat Gebruik het volgende commando om open poorten te bekijken: netstat -tuln De optie -tuln toont alleen TCP- en UDP-poorten zonder hostnamen op te lossen. netstat biedt een realtime overzicht van actieve netwerkverbindingen. Opmerking: Als netstat niet is geïnstalleerd: sudo apt install net-tools Met ss Het ss-commando is moderner en sneller dan netstat. Gebruik: ss -tuln Het toont actieve poorten en bijbehorende socketinformatie. Met nmap Voor een meer gedetailleerde analyse van open poorten: nmap localhost nmap scant de opgegeven host (in dit geval localhost) en zoekt naar open poorten. Handig om te controleren welke services extern toegankelijk zijn. Opmerking: Installeer nmap met: sudo apt install nmap Poorten openen op Linux Om toegang via een specifieke poort toe te staan, moet je de firewallinstellingen aanpassen. Linux biedt verschillende tools, waaronder iptables, ufw en firewalld. Hieronder worden de drie methoden uitgelegd. Methode 1: via iptables iptables is een krachtig low-level firewallhulpmiddel dat gedetailleerde controle over netwerkverkeer mogelijk maakt. Regel toevoegen om verkeer via een bepaalde poort toe te staan Voorbeeld: HTTP-toegang via poort 8080 inschakelen: sudo iptables -A INPUT -p tcp --dport 8080 -j ACCEPT Uitleg: sudo: voert het commando uit met rootrechten -A INPUT: voegt de regel toe aan de inkomende-verkeerketen -p tcp: specificeert TCP-verkeer --dport 8080: doelpoort 8080 -j ACCEPT: accepteert inkomend verkeer dat aan de regel voldoet Deze wijziging is niet permanent en verdwijnt na een herstart. Configuratie permanent opslaan sudo apt install iptables iptables-persistent sudo netfilter-persistent save Hiermee worden de huidige regels opgeslagen zodat ze automatisch bij het opstarten worden geladen. Regels herladen sudo netfilter-persistent reload Methode 2: via ufw (Uncomplicated Firewall) ufw is een vereenvoudigde interface voor iptables waarmee je regels snel kunt toevoegen of verwijderen. Ufw inschakelen sudo ufw enable Indien niet geïnstalleerd: sudo apt install ufw Verkeer via een bepaalde poort toestaan Voorbeeld: SSH-verbindingen via poort 22 toestaan: sudo ufw allow 22/tcp Dit staat TCP-verkeer toe op poort 22, waardoor externe SSH-toegang mogelijk wordt. Status van de firewall controleren sudo ufw status Geeft een overzicht van alle actieve regels en toegestane poorten. Methode 3: via firewalld firewalld is een dynamische firewallservice die eenvoudiger aan te passen is dan iptables. Permanente regel toevoegen Voorbeeld: HTTPS (poort 443) inschakelen: sudo firewall-cmd --permanent --add-port=443/tcp Installeer en start firewalld met: sudo apt install firewalld sudo systemctl enable firewalld sudo systemctl start firewalld Regels herladen sudo firewall-cmd --reload Controleren of de poort open is sudo firewall-cmd --list-all Toont alle actieve zones en regels, inclusief open poorten. De geopende poort testen Na het openen van een poort is het belangrijk om te controleren of deze echt bereikbaar is. Met telnet telnet localhost port_number Een succesvolle verbinding betekent dat de poort openstaat en reageert. Met nmap nmap -p port_number localhost Controleert of de opgegeven poort bereikbaar is. Met curl curl localhost:port_number Geeft een antwoord als de service actief is op die poort. Veelvoorkomende problemen en oplossingen Als het openen van een poort niet lukt: Controleer firewallregels: iptables -L ufw status Controleer servicestatus: systemctl status <servicenaam> Poorten openen op basis van protocol Sommige diensten gebruiken TCP, andere UDP. Het is belangrijk om het juiste protocol te kiezen. TCP-poort openen Voorbeeld: MySQL-verkeer via poort 3306 toestaan: sudo ufw allow 3306/tcp UDP-poort openen Voorbeeld: SNMP-verkeer via poort 161 toestaan: sudo ufw allow 161/udp UDP biedt snellere, verbindingloze communicatie — ideaal voor monitoringtools. Poorttoegang beheren Toegang beperken tot een specifiek IP-adres sudo ufw allow from 192.168.1.100 to any port 22 Hiermee wordt SSH-toegang toegestaan alleen vanaf het opgegeven IP-adres, wat de beveiliging verhoogt. Een poort sluiten sudo ufw deny 80/tcp Blokkeert inkomend verkeer op poort 80 (HTTP). Conclusie Het controleren en openen van poorten in Linux is essentieel om netwerkdiensten correct te configureren en verkeer veilig te beheren. Met tools zoals iptables, ufw en firewalld kun je de toegang tot je systeem nauwkeurig regelen. Test altijd met nmap, curl of telnet om te bevestigen dat je instellingen werken. Een goed poortbeheer vormt de basis voor betrouwbare servers, veilige verbindingen en stabiele prestaties.
29 October 2025 · 5 min to read
MySQL-dienst

Hoe MySQL installeren op Debian

Het installeren van MySQL op Debian biedt een robuuste en flexibele database-infrastructuur die geschikt is voor een breed scala aan toepassingen en diensten. MySQL staat bekend om zijn schaalbaarheid, betrouwbaarheid en stabiliteit. Een correcte configuratie zorgt voor efficiënte werking en betere prestaties van het databasesysteem. Deze combinatie is bijzonder waardevol voor systeembeheerders, database-analisten en bedrijven die een betrouwbare oplossing zoeken voor het beheren van grote hoeveelheden gegevens. Bovendien maken de uitgebreide documentatie en community van MySQL het eenvoudiger om problemen op te lossen en de werking te optimaliseren. In deze handleiding laten we stap voor stap zien hoe je MySQL op Debian installeert en configureert. Hoe MySQL installeren op Debian Los repositorios predeterminados no contienen el paquete del servidor de bases de datos MySQL en Debian. Para instalarlo en un sistema Linux, siga las instrucciones que se indican a continuación. Descargaremos la versión más reciente de MySQL. Stap 1: Download het MySQL-pakket Download het repository-configuratiebestand van MySQL in .deb-indeling: wget https://dev.mysql.com/get/mysql-apt-config_0.8.30-1_all.deb Let op: Controleer op de officiële MySQL-website of dit de meest recente versie is. Stap 2: Installeer het configuratiepakket van MySQL Gebruik het .deb-bestand om de installatie te initialiseren via dpkg: sudo dpkg -i mysql-apt-config_0.8.30-1_all.deb Beantwoord de vragen in de configuratie-interface. Selecteer bijvoorbeeld "MySQL Server & Cluster" en druk op Enter. Om een specifieke versie te kiezen (zoals mysql-8.4-lts), scroll omlaag in de lijst, selecteer de gewenste versie en bevestig met OK. Stap 3: Update het systeem Werk de pakketindex bij om de nieuwe MySQL-informatie te verwerken: sudo apt update Stap 4: Installeer MySQL Debian maakt het installeren van MySQL eenvoudig via het standaardpakketbeheersysteem. Gebruik het volgende commando: sudo apt install mysql-server -y Tijdens de installatie wordt je gevraagd een root-wachtwoord in te stellen. Kies een sterk wachtwoord en bevestig. Controleer of de installatie gelukt is met: mysql --version Stap 5: Beheer de MySQL-dienst Stel MySQL zo in dat het automatisch start bij het opstarten van de server: sudo systemctl enable mysql Start vervolgens de MySQL-dienst handmatig: sudo systemctl start mysql Controleer de status van de dienst: sudo systemctl status mysql Voordat je poort 3306 opent voor externe clients, raden we aan om onze handleiding Een SSH-tunnel maken voor MySQL te bekijken. Hiermee kun je verbindingen via SSH tunellen en voorkom je dat MySQL direct via het internet toegankelijk is. Stap 6: Beveilig de MySQL-installatie Het root-wachtwoord dat je tijdens de installatie hebt ingesteld, beschermt het hoofdgebruikersaccount van MySQL. Maar MySQL wordt standaard geïnstalleerd met enkele onveilige instellingen, zoals anonieme gebruikers en de mogelijkheid tot root-toegang op afstand. Om de installatie beter te beveiligen, gebruik je het volgende script: sudo mysql_secure_installation Je wordt gevraagd of je het onderdeel VALIDATE PASSWORD wilt inschakelen om sterke wachtwoorden af te dwingen. Typ Y en druk op Enter als je dat wilt. Daarna moet je enkele beveiligingsopties instellen: Stel een root-wachtwoord in: Kies een sterk wachtwoord en voer het opnieuw in ter bevestiging. Selecteer indien gewenst het gewenste beveiligingsniveau (bijv. niveau 2 voor alleen sterke wachtwoorden).   Verwijder anonieme gebruikers: Typ Y en druk op Enter om deze accounts te verwijderen.   Schakel root-toegang vanaf externe hosts uit: Typ Y om deze optie te blokkeren en zo aanvallen van buitenaf te beperken.   Verwijder de testdatabase: Typ Y om deze onnodige standaarddatabase te verwijderen. Laad de rechten opnieuw in: Druk op Enter om alle wijzigingen direct toe te passen. Stap 7: Toegang tot MySQL Gebruik de MySQL-clienttool om verbinding te maken met de database en toegang te krijgen tot de MySQL-console. Voer het root-wachtwoord in dat je tijdens de installatie hebt ingesteld. Je komt dan terecht in de MySQL-shell, waar je algemene opdrachten kunt uitvoeren op de database. sudo mysql -u root -p Stap 8: Basisbewerkingen in MySQL Het is een goede praktijk om voor jouw applicaties een aparte database en gebruiker aan te maken in plaats van de rootgebruiker te gebruiken. Volg de onderstaande instructies: Maak een database aan: Maak eerst een database aan. In dit voorbeeld gebruiken we hostmandb: CREATE DATABASE hostmandb; Toon alle databases: Bekijk de lijst met databases om te bevestigen dat hostmandb is aangemaakt: SHOW DATABASES; Maak een nieuwe gebruiker aan: Creëer een nieuwe gebruiker met een sterk wachtwoord. In dit voorbeeld maken we gebruiker minhal met het wachtwoord Qwer@1234. Vervang deze waarden door je eigen gegevens: CREATE USER 'minhal'@'localhost' IDENTIFIED BY 'Qwer@1234'; Ken rechten toe aan de gebruiker: Verleen de gebruiker volledige toegang tot de hostmandb database: GRANT ALL PRIVILEGES ON hostmandb.* TO 'minhal'@'localhost'; Activeer de nieuwe rechten: Voer dit commando uit om de wijzigingen toe te passen: FLUSH PRIVILEGES; Verlaat de MySQL-shell: Gebruik het volgende commando om af te sluiten: EXIT; Test toegang als nieuwe gebruiker: Log in bij MySQL als de gebruiker minhal om de toegang te testen: sudo mysql -u minhal -p Voer het wachtwoord van minhal in wanneer daarom wordt gevraagd. Controleer vervolgens of de database toegankelijk is: SHOW DATABASES; Stap 9: Configureer externe toegang Als je MySQL op afstand wilt benaderen vanaf een andere server of client, moet je de server configureren om externe verbindingen toe te staan. Volg deze stappen: Open het configuratiebestand van MySQL: sudo nano /etc/mysql/mysql.conf.d/mysqld.cnf Zoek de regel met bind-address en wijzig deze: bind-address = 0.0.0.0 Herstart de MySQL-dienst om de wijziging toe te passen: sudo systemctl restart mysql Geef toegang aan de externe gebruiker: sudo mysql -u root -p GRANT ALL PRIVILEGES ON hostmandb.* TO 'minhal'@'localhost';FLUSH PRIVILEGES;EXIT; Stap 10: Configureer de firewall Als er een firewall actief is op je server, moet je poort 3306 openen om MySQL-verkeer toe te staan. Volg de onderstaande stappen: Sta verkeer via MySQL toe: sudo ufw allow mysql Activeer de firewall (indien nog niet actief): sudo ufw enable Laad de firewall opnieuw in om wijzigingen toe te passen: sudo ufw reload Stap 11: Back-up en herstel Regelmatige back-ups zijn essentieel om gegevensverlies te voorkomen. MySQL biedt de mysqldump-tool voor het maken van back-ups. Back-up van één enkele database maken: Gebruik het volgende commando om een back-up te maken van de hostmandb database als een .sql-bestand: sudo mysqldump -u root -p hostmandb> hostmandb_backup.sql Back-up van alle databases maken: Om een back-up te maken van alle databases op de server: sudo mysqldump -u root -p --all-databases > all_databases_backup.sql Een specifieke database herstellen: Gebruik het volgende commando om de back-up van hostmandb te herstellen: sudo mysql -u root -p hostmandb < hostmandb_backup.sql Stap 12: Optimaliseer MySQL (optioneel) Afhankelijk van de werklast en beschikbare serverbronnen kun je instellingen aanpassen om de prestaties van MySQL te optimaliseren. De volgende stappen helpen je om MySQL efficiënter te laten draaien: Pas de grootte van de InnoDB Buffer Pool aan: De InnoDB buffer pool slaat gegevens en indexen in het geheugen op. Het vergroten van deze buffer kan de prestaties verbeteren. Open het MySQL-configuratiebestand: sudo nano /etc/mysql/mysql.conf.d/mysqld.cnf Voeg de volgende regel toe of pas deze aan: innodb_buffer_pool_size = 1G Pas de waarde aan op basis van het beschikbare RAM-geheugen op je server. Schakel query caching in: De query cache slaat resultaten van SELECT-query's op. Het inschakelen ervan kan de prestaties verbeteren bij herhaald gebruik van dezelfde query's. Bewerk het .cnf-configuratiebestand: sudo nano /etc/mysql/mysql.conf.d/mysqld.cnf Voeg de volgende regels toe of bewerk ze indien nodig: query_cache_type = 1query_cache_size = 64M Optimaliseer database-tabellen: Optimaliseer regelmatig je tabellen (zoals de customers-tabel in hostmandb) om verspilde ruimte terug te winnen: USE hostmandb;OPTIMIZE TABLE customers; Analyseer de prestaties: Gebruik tools zoals MySQL Workbench of mysqltuner om inzicht te krijgen in de werking van je database en suggesties te krijgen voor optimalisatie. Installeer mysqltuner met: sudo apt install mysqltuner Voer mysqltuner uit om aanbevelingen te bekijken: sudo mysqltuner Conclusie Het opzetten van een MySQL-omgeving is essentieel in de hedendaagse digitale wereld. Door deze gids te volgen kun je MySQL veilig installeren, configureren en gebruiken. Deze aanpak verhoogt niet alleen de beveiliging, maar verbetert ook de efficiëntie van onderhoud op afstand. Het helpt om inbreuken te voorkomen en de vertrouwelijkheid van je gegevens te waarborgen. In dit artikel heb je een gedetailleerde handleiding gekregen voor de installatie van MySQL op Debian. We raden aan om je MySQL-server regelmatig te monitoren en te optimaliseren om maximale prestaties en betrouwbaarheid te garanderen. Bovendien biedt Hostman vooraf geconfigureerde en gebruiksklare cloud-databases aan, waaronder cloud MySQL.
16 July 2025 · 8 min to read

Heb je vragen,
opmerkingen of zorgen?

Onze professionals staan altijd klaar om je te helpen,
of je nu hulp nodig hebt of gewoon niet weet waar te beginnen
E-mail ons
Hostman's Support